نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. رایانامه: naderhosainpanahi38@gmail.com

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. رایانامه: nshirbagi@uok.ac.ir

چکیده

هدف پژوهش حاضر کاوش مفهوم فضیلت حرفه‌ای معلمان در فضای آموزش‌وپرورش ایران از طریق ساخت یک ابزار روا و پایای خودارزیابی معلمان، برای مطالعۀ فهم، سنجش مؤلفه‌ها، و میزان آن در بین نمونه‌ای از معلمان ایرانی است. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی و رویکرد آن کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیۀ معلمان شهرستان سنندج در تمام مقاطع تحصیلی و نمونه آماری با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای به ازای 65 گویه‌، تعداد پاسخگویان 650 نفر انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌‌‌ساخته از نوع سؤالات بسته ‌پاسخ بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل عاملی تأیید‌ی تحلیل گردید. تفاوت معنی‌داری در میانگین کل فضیلت حرفه‌ای معلمان و مؤلفه‌های (تعهد به انجام عمل تدریس در راستای هدف‌های اجتماعی باارزش) و (تعهد داشتن نه صرفاً به عمل خود، بلکه همچنین به خود عمل تدریس) برحسب میزان سابقه کار، و مؤلفه‌های (تعهد به انجام عمل تدریس در راستای هدف‌های اجتماعی باارزش و تعهد به اصول اخلاقی و مراقبت در تدریس) برحسب میزان نوع استخدام و مؤلفه‌های (تعهد به انجام عمل تدریس به شکلی نمونه و الگوبخش) برحسب نوع رشته‌ تدریس معلمان در مدارس و همچنین نوع رشته تحصیلی معلمان مشاهده شد. درنتیجه می‌توان گفت که‌ پرسش‌نامه محقق ‌ساخته ارزشیابی «فضیلت حرفه‌ای معلمان» می‌تواند در محیط ایرانی یک ابزار روا و پایای خودارزیابی معلمان؛ برای مطالعۀ فهم، سنجش مؤلفه‌ها و میزان آن در بین نمونه‌ای از معلمان ایرانی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compilation And Validation of “Teachers Professional Virtue” Evaluation Questionnaire

نویسندگان [English]

  • Nader Hossein‌Panahi 1
  • Naser Shirbagi 2

1 Corresponding Author, M.A. in educational Administration. University of Kurdistan, Sanandaj, Iran. E-mail: naderhosainpanahi38@gmail.com

2 Professor, Department of Education, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran. E-mail: nshirbagi@uok.ac.ir

چکیده [English]

The aim of this study is to explore the concept of teachers' professional virtue within the context of education in Iran by developing a valid and reliable self-assessment tool for teachers. The tool is intended to examine the understanding, measurement, and level of professional virtue components among a sample of Iranian teachers. The research method is descriptive-survey, with a quantitative approach. The statistical population consists of all teachers in Sanandaj, covering all educational levels, with a sample of 650 respondents selected through cluster sampling for a 65-item questionnaire. The data were collected using a researcher-designed closed-ended questionnaire and analyzed through confirmatory factor analysis. Significant differences were found in the overall professional virtue of teachers and specific components, such as (commitment to teaching in alignment with valuable social goals) and (commitment not only to one’s own actions but also to the act of teaching itself) based on years of experience. Furthermore, significant differences were observed in components like (commitment to teaching in alignment with social goals and adherence to ethical principles and care in teaching) according to employment type, and (commitment to exemplary teaching) according to teaching subject and teachers' academic field. These findings indicate that the researcher-designed "Teachers' Professional Virtue" evaluation questionnaire is a valid and reliable tool for self-assessing teachers in Iran, enabling the study of understanding, measurement, and the level of professional virtue components among a sample of Iranian teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Validation
  • Teaching
  • Teacher Commitment
  • Professional Virtue
ایمانی‌پور، معصومه. (1391). اصول اخلاق حرفه‌ای در آموزش. فصلنامه اخلاق و تاریخ پزشکی، 5(6)، 25-38 ایمانی پور، معصومه. (1391). اصول اخلاق حرفه‌ای در آموزش. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 5(6)، 25-38. SID. https://sid.ir/paper/467869/fa
پودینه، مرضیه، حسین قلی‌زاده، رضوان، و مهرام، بهروز. (1397). مسئولیت‌پذیری اجتماعی مدرسه؛ مطالعة موردی: دو مدرسة متوسطة دخترانة شهر مشهد. فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی، 13(2)، 95-120. doi: 10.22108/nea.2019.111790.1253
پورشافعی، هادی. (1401). پژوهش و نگارش علمی با رویکرد پایان‌نامه‌نویسی و تدوین مقاله. بیرجند: انتشارات چهار درخت.
پورشافعی، هادی، طالب‌زاده، لیلا، و آرین، ناهید. (1396). تدریس اثربخش و اثربخشی تدریس؛ رویکرد فرهیختگی. بیرجند: انتشارات دانشگاه بیرجند.
پورشافعی، هادی، و غلام‌پور، میثم. (1399). اخلاق حرفه‌ای در تربیت. بیرجند: انتشارات دانشگاه بیرجند.
پورشافعی، هادی‌‌، و غلام‌پور، میثم. (1398). درآمدی بر حرفه‌گرایی و توسعه حرفه‌ای معلم. بیرجند: انتشارات چهار درخت.
پورشافعی، هادی؛ و مزگی‌نژاد، سمیه. (1401). نظارت و راهنمایی آموزشی. بیرجند: انتشارات دانشگاه بیرجند.
تجری، طیبه. (1400). برنامه درسی مبتنی بر اخلاق مراقبت: تداوم نقش مادرانه در دورۀ ابتدایی. فصلنامه پژوهش‌های برنامه درسی، 11(1)،77-104. doi: 10.22099/jcr.2021.6325
حاجی‌نیا خیبری، مریم. (1399). معلّم فضیلت‌‌محور، روش تدریس مبتنی بر فضیلت. دومین کنفرانس ملی یافته‌های نوین در حوزه یاددهی و یادگیری در دوره ابتدایی، قابل‌دسترس در https://sid.ir/paper/899843/fa
حائری‌زاده، خیریه‌بیگم، و محمدحسین، لیلی. (1395). ویژگی‌های معلم مؤثر. تهران: انتشارات منظوم خرد.
حسینی بیدخت، محسن. (1394). رشد حرفه‌ای معلم. تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
دلاور، علی. (1401). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.
دوجی، سامیا، و باقرپور، معصومه. (1399). پیش‌بینی فضیلت‌گرایی معلمان بر اساس مؤلفه‌های «سرمایه معنوی» و «التزام حرفه‌ای». فصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 8(15‌)، 77-95. doi: 10.30497/edus.2020.238752.1374
سرجیوانی، توماس جی، و استارات، رابرت جی. (1398). نظارت و سرپرستی آموزشی: گفتمانی عمیق از مفهوم نظارت. (ترجمۀ عبدالمحمد طاهری، و محمد شعبانی‌)، تهران: انتشارات آوای نور، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2007).
سولو، باب. (A 1399). معلم الهام‌بخش: چگونه الهام‌بخش تغییرات مثبت در زندگی دانش‌آموزان باشیم. (‌ترجمۀ شیوا جمشیدی)، تهران‌: انتشارات کتاب ارجمند، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2013).
سولو، باب. (B 1399). برانگیختن شوق یادگیری: بر اساس تئوری انتخاب و انگیزۀ درونی. (‌ترجمۀ شیوا جمشیدی)، تهران‌: انتشارات کتاب ارجمند، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2007).
طاهری، محمد‌رضا. (1400). اخلاق حرفه‌ای معلم. یزد: انتشارات نیک با همکاری آوای نور.
عزیزی، نعمت‌الله. (1389). اخلاق حرفه‌ای در آموزش عالی؛ تأملی بر راهبرد‌های بهبود استاندارد‌های اخلاقی در آموزش‌های دانشگاهی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 3(8-9)، 173-201.
غلامی، خلیل، و ابراهیمی، ایران. (1394)‌. طراحی مدل حساسیت اخلاقی و رابطۀ آن با تدریس مراقبتی معلمان. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 10(1)، 85-94.
غیاثوند، احمد. (1398). تحلیل پیشرفته مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد Smart PLS. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
فیض، سلطانعلی، و الهی، ذبیح‌الله. (1400). پیشینه‌شناسی اخلاق حرفه‌ای معلم در آموزش. فصلنامه اخلاق حرفه‌ای در آموزش، 1(1‌)، 154-175. SID. https://sid.ir/paper/950349/fa
قاسمی، حمید، و همکاران. (1402). مرجع پژوهش. تهران: انتشارات اندیشه‌آرا.
قنبری، سیروس‌، احمدی، محسن‌، عبدالملکی، جمال، حیدری سورشجانی، نسرین‌، و امانی، مرتضی. (1397). نقش حرفه‌ای‏‌گرایی معلمان در اثربخشی مدرسه. فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم، 3‌(2)، 1-18. SID. https://sid.ir/paper/269638/fa
کوری، جرالد، هینس، رابرت، مولتون، پاتریس، و موراتوری، میشل. (1399). نظارت بالینی در حرفه‌های یاری‌رسان (یک راهنمای عملی). (ترجمۀ یاسر مدنی، و غلامرضا سهراب‌پور)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2010).
گال، مردیت ‌دامین، گال، جویس پی، و بورگ، والتر آر. (1401). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. (جلد 1). (ترجمۀ احمدرضا نصر و دیگران)، تهران: انتشارات سمت و پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی و دانشگاه شهید بهشتی، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1996).
محمودی، مهدی، فرج‌اللهی، مهران، و قنبری، علی. (1400). اخلاق حرفه‌ای در تعلیم‌و‌تربیت. تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
موسوی‌نژاد، سید حسین، و کیوانکار، مهدی. (1394). بررسی تطبیقی استانداردهای حرفه‌ای معلمان ابتدایی کشورهای ایران، استرالیا، انگلستان، و آمریکا. مجموعه مقالات همایش ملی آموزش ابتدایی. 664-672، قابل‌دسترس در SID. https://sid.ir/paper/858170/fa
نولان، جیمز، و هوور، لیندا ای. (1395). نظارت آموزشی و ارزشیابی عملکرد معلم: نظریه و عمل. (ترجمۀ بیژن عبداللهی)، تهران: انتشارات دانشگاه خوارزمی، (‌تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2011).
واعظی، مظفرالدین. (1392). نظارت و راهنمایی تعلیماتی برای مدارس فردا. تهران: انتشارات یسطرون.
وجدانی، فاطمه. (1401). اخلاق حرفه‌ای در تربیت. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه: دانشگاه فرهنگیان.
Cadozier, V. (2013). The moral profession: A study of moral development and professional ethics, Retrieved from proquest. com, p. 137. [In Persian]
Carr, D. (Ed.). (2018). Cultivating moral character and virtue in professional practice. Routledge. [In Persian]
Eriksen, A. (2016). Should eudaimonia structure professional virtue? ‌Journal of Philosophy of Education,‌ Wiley Online Library, 50(4), 605-618. [In Persian]
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 0/17 update (10a ed.) Boston: Pearson. [In Persian]
Guan, B., Shang, Z., & Zhao, H. (2016, May). The Functions of Teacher's Professional Virtue in Teaching. In 2nd International Conference on Arts, Design and Contemporary Education (pp. 1003-1006). Atlantis Press. [In Persian]
Huang, C. C., Wang, Y. M., Wu, T. W., & Wang, P. A. (2013). An empirical analysis of the antecedents and performance consequences of using the moodle platform.‌ International Journal of Information and Education Technology, 3(2), 217‌.‌ [In Persian]
Huang, C. L., & Walters, B. G. (2019). Caring as a Teacher Virtue: Objections, Responses, and Affirmation.‌ Journal of Educational Research & Development/Jiao Yu Yan Jiu Yu Fa Zhan Gi Kan,‌ 15(3). [In Persian]
Melville, W., Yaxley, B., & Wallace, J. (2007). Virtues, teacher professional expertise, and socioscientific issues.‌ Canadian Journal of Environmental Education (CJEE), 95-109. [In Persian]
Rowcliffe, S. (2022). The Virtues of Inspirational Teachers: A Hierarchical Model.‌ School Science Review,‌ 103(385), 34-41. [In Persian]
Sergiovanni, T. J. (1992). Why we should seek substitutes for leadership.‌ Educational leadership,‌ 49(5), 41- 45. [In Persian]
Spielthenner, G. (2017). Virtue-based approaches to professional ethics: a plea for more rigorous use of empirical science. J. Moral Philos, 16(1), 15-34. [In Persian]
Taylor, R. M. (2015). The Ethics of Teaching for Social Justice: A Framework for Exploring the Intellectual and Moral Virtues of Social Justice Educators. A Response to" Ethics in Teaching for Democracy and Social Justice".‌ Democracy and Education, 23(2), 7. [In Persian]
Tripathy, M., & Panda, S. (2022). Determining the Characteristics of a Virtuous Teacher: Impact of Selected Virtues in Practice. Journal of Engineering Education Transformations, 35(3). [In Persian]
Van Dyk, E. C., Van Rensburg, G. H., & van Rensburg, E. S. J. (2020). Professional virtues foster trust in teaching and learning environments.‌ International Journal of Africa Nursing Sciences,‌ 13, 100211. [In Persian]
Wedin, A. (2021). Professional virtues for a responsible adaptation to sea level rise. Philosophies, 6(2), 37. [In Persian]
Zhang, L., HE, J. X., & Sheese, R. (2021). A Qualitative Research on the Comparation of the List of Virtues of University Teachers between China and Canada. [In Persian]