پژوهش های رهبری آموزشی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش مقاله

فایل ها

داوران سال 1398

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

داوران سال 1402

طراحی و اعتباریابی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار گروه برنامه‌ریزی علوم اداری و مدیریت، داننشکده علوم ‌انسانی واحد خدابنده، دانشگاه آزاد اسلامی، خدابنده، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران بود. روش انجام پژوهش، روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی–مدل توسعه ابزار بود. در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای و مصاحبه با 36 نفر از خبرگان آموزش عالی، 25 عامل و 157 ملاک مورد اکتشاف قرار گرفت. برای اعتبار یافته‌های کیفی، از ملاک‌هایِ قابلیت اعتماد، قابلیت انتقال، قابلیت ارتباط و قابلیت تأیید استفاده شد. سپس، در بخش کمی، پرسشنامه‌ای طراحی و برای مطالعه مقدماتی در اختیار 84 نفر از خبرگان آموزش عالی ایران قرار گرفت. بر اساس، بازخوردهای دریافتی، پرسشنامه اصلاح؛ و نسخه نهایی آن روی 293 نفر اجرا شد. اعتبار پرسشنامه توسط صاحب‌نظران تأیید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برابر با (982/0) شد. در بخش کیفی پژوهش، روش نمونه‌گیری هدفمند غیراحتمالی و در بخش کمی، روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی به کار رفت. آزمون ابزار اندازه‌گیری مزبور، از طریق تحلیل مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده صورت گرفت. با انجام تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول، الگوی مزبور به 22 عامل و 150 ملاک اصلاح و تعدیل یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم نیز نشان داد که عوامل 22 گانه احصاءشده دارای بار عاملی کافی جهت پیش‌بینی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران است. همچنین، شاخص‌های برازش، (CMIN/DF) برابر با 924/1، (RMSEA) برابر با 39/0، (GFI) برابر با 976/0، (AGFI) برابر با 939/0، (CFI) برابر با 928/0، (NNFI) برابر با 953/0، (TLI) برابر با 000/1، (IFI) برابر با 928/0 و (RFI) برابر با 925/0 نشان داد، الگوی طراحی و اعتباریابی‌شده برای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Validation of Accreditation and Quality Assurance Model for Iranian Higher Education

نویسندگان [English]

  • Abbas Abbaspour 1
  • mohammad mojtabazadeh 2

1 Full Professor, Department of Curriculum Planning, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Management and Management Science, Faculty of Humanities, Khodabandeh Branch, Islamic Azad University, Khodabandeh, Iran

چکیده [English]

The present study was conducted to design and validate a model for accreditation and quality assurance of Iranian higher education.This study was performed using a mixed method of explorative plan-tool development model. First, in qualitative part of this study, questionnaire consisted of 25 factors and 157 Criteria were designed by using the method of Grounded Theory and interview with 36 experts. For the validity of qualitative findings, were used from the criteria of credibility, confirmability, dependability and transferability. Then, in the quantitative section, designed questionnaires were conducted on 84 members of Iranian experts with high education. Based on the received feedback, the questionnaires were revised, then the final and modified version was put in the hands of 293 experts in different cities of Iran. The validity of the questionnaire was confirmed by experts and its reliability was calculated by Cronbach's alpha which was equal to (0.982). Non-probability purposive sampling method was used in the qualitative part of the study whereas random classified sampling method was applied in the quantitative part. In addition, analysis of structural equation modeling was used for testing mentioned scale. By doing first-order confirmatory factor analysis, mentioned model were modified to 22 factors and 150 Criteria. Results of second-order confirmatory factor analysis, also showed that 22 extracted components are sufficient factor leading to prediction model related to accreditation and quality assurance of high education systems in Iran. In addition, goodness of fit indices such as, (CMIN/DF) which is equal to 1.924, (RMSEA) = 0.39, (GFI) equal= 0.976, (AGFI) = 0.939, (CFI) = 0.928, (NNFI) = 0.935, (TLI) = 1.000, (IFI) = 0.928 and (RFI) = 0925 Conclusion: The results of statistical tests displayed that the designed model enjoys very favorable fitness for the accreditation and quality assurance of high education system in universities of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accreditation and Quality Assurance
  • Grounded Theory
  • Higher Education
  • Mixed Method Research
  • Structural Equation Modeling
مراجع
بازرگان، عباس. (1400). ارزشیابی آموزشی: مفاهیم، الگوها و فرایند عملیاتی. تهران: سمت.
حسینی لرگانی، سیده مریم و مجتبی‏زاده، محمد. (1397). طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی برای نظام آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه‏ریزی در آموزش عالی، ۲۴ (۳)، 23-51.
حسینی، میرقاسم و نصر، احمدرضا. (1391). اعتبارسنجی آموزش عالی در هزاره سوم با محوریت برنامه درسی. نامه آموزش عالی، 5(17)، 13-48.
رضایی، ندا، و زمانی. اصغر. (1396). ارزیابی درونی گروه‏های پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی. نامه آموزش عالی، 10(40)، 125-165.
زارع، حسین، طالبی، سعید و صیف، محمدحسن (1399). آمار استنباطی پیشرفته. تهران: دانشگاه پیام نور.
سعادت‏طلب، آیت و غیاثی ندوشن، سعید. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر نهادمندسازی نظام ملی اعتبارسنجی در آموزش عالی ایران. پژوهش در آموزش، 1(2). 13-25.
سیف، علی‏اکبر. (1394). ساختن ابزارهای اندازه‏گیری متغیرهای پژوهشی در روان‏شناسی و علوم تربیتی. تهران: دیدار.
فراستخواه، مقصود. (1387). بررسی وضع موجود و مطلوب ارزیابی نظام علمی در ایران با تأکید بر بخش آموزش عالی. سیاست علم و فناوری، 1(2)، 43-58.
فراستخواه، مقصود. (1397). دانشگاه و آموزش عالی. تهران، نشر نی.
فراستخواه، مقصود. (1390). بررسی فرایند نهادینه شدن ساختار ارزیابی درونی و بیرونی در آموزش عالی ایران؛ با تأکید بر نظریه ساختاریابی. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران: دانشگاه تهران.
فراستخواه، مقصود. (1395). دانشگاه ایرانی و مسئله کیفیت. تهران. تهران: آگاه.
فعال قیومی. علی و مؤمنی، منصور. (1389). تحلیل‏های آماری با استفاده از SPSS. تهران: کتاب نو.
قاسمی، وحید. (1392). مدل‏سازی معادله ساختاری در پژوهش‏های اجتماعی با کاربرد Amos Graphics. تهران: جامعه‏شناسان.
مجتبی‏زاده، محمد. (1399). بررسی وضعیت گذشته و موجود اعتبارسنجی در نظام آموزش عالی ایران بر اساس الگوی بومی از اعتبارسنجی و تحلیل تطبیقی آن با الگوی مرجع به‏عنوان وضعیت مطلوب. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی دانشکده علوم تربیتی و روان‏شناسی.
مجتبی‏زاده، محمد، عباس‏پور، عباس، ملکی، حسن و فراستخواه، مقصود. (1393 الف). تحولات اعتبارسنجی در آموزش عالی ایران و جهان-آموزه‏ای برای نظام آموزش عالی ایران. اولین کنفرانس ملی ارزیابی کیفیت در نظام‏های دانشگاهی. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
مجتبی‏زاده، محمد، عباس‏پور، عباس، ملکی، حسن، و فراستخواه، مقصود. (1393 ب). مطالعه مقایسه‏ای راجع به الگوهای تئوریک اعتبارسنجی در آموزش عالی و مطالعه موردی یک از دانشگاه‏های کشور. اولین کنفرانس ملی ارزیابی کیفیت در نظام‏های دانشگاهی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
مجتبی‏زاده، محمد، عباس‏پور، عباس، ملکی، حسن، و فراستخواه، مقصود. (1397). الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران از دیدگاه خبرگان. فصلنامه پژوهش در نظام‏های آموزشی، 12(42)، 7-24.
محمدپور، احمد. (1392). روش تحقیق کیفی، ضد روش 1 و 2. تهران: جامعه‏شناسان.
محمدی، رضا، و اسحاقی، فاخته. (1398). تأکید بر ارزیابی و اعتبارسنجی کیفیت در نظام آموزش عالی ایران در راستای اسناد بالادستی. رهیافت، 29(73)، 14-27.
محمدی، رضا، زمانی‏فر، مریم، و صادقی‏مندی، فاطمه. (1395). ارزشیابی و تضمین کیفیت در آموزش عالی، فرایندی داوطلبانه یا اجباری؟. مطالعات اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی، 6(14)، 165-201.
محمدی، سید بیوک. (1392). واحد مشاهده در تحقیقات کیفی. پژوهش‏های انسان‏شناسی ایران، 3(2)، 162-145.
نیازآذری، کیومرث. (1392). ارائه الگویی جهت اعتبارسنجی در دانشگاه آزاد اسلامی. آینده‏پژوهی مدیریت، 2(2). 71-82.
یمنی دوزی سرخابی، محمد. (1398). کیفیت در آموزش عالی. تهران: سمت.
Altbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2019). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. Brill.
Anney, V. N. (2014). Ensuring the quality of the findings of qualitative research: Looking at trustworthiness criteria. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies (JETERAPS), 5(2), 272-281.
American Psychological Association. (2022). Definition of Accreditation. Retrieved from http://search.apa.org/search?query=definition%20of%20accreditation.
 Arora, S., & Ahlawat, A. (2022). An Innovative Approach to Establish, Maintain and Review Quality Standards in Higher Education through Quality Assurance Tool. In Proceedings of Data Analytics and Management (pp. 713-720). Springer, Singapore.
Aturupane, H., Sofizada, A. H., & Shojo, M. (2013). Higher education in Afghanistan: An emerging mountainscape. Washington, DC: The World Bank.
Batool, Z., & Qureshi, R. H. (2007). Quality assurance manual for higher education in Pakistan. Higher Education Commission, Pakistan.
Commission on International Trans-regional Accreditation. (2022). Benefits of accreditation. Retrieved http://www.citaschools.org.
Council for Higher Education Accreditation. (2022). Information Aboat Accreditation. Retrieved from http://www.chea.org.
Corbin, J., Strauss, A., & Strauss, A. L. (2014). Basics of qualitative research. sage.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications
Dill, D. D., & Van Vught, F. A. (2010). National Innovation and the Academic Research Enterprise: Public Policy in Global Perspective. Johns Hopkins University Press. 2715 North Charles Street, Baltimore, MD 21218.
European Association for Quality Assurance in Higher Education (ENQA). (2015). Standards and guidelines for quality assurance in the European Higher Education Area (ESG). Brussels: ENQA.
Everest College. (2022). How our accreditation benefits you. Retrieved from http://www.everestonline.edu/accreditation.
Phan, A. N. Q. (2022). Quality Assurance of Higher Education From the Glonacal Agency Heuristic: An Example From Vietnam. In Global Perspectives on Quality Assurance and Accreditation in Higher Education Institutions (pp. 136-155). IGI Global.
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (2017). Discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Routledge.
Hayward, F. M. (2006, June). Quality assurance and accreditation of higher education in Africa. In conference on Higher Education Reform in Francophone Africa: Understanding the keys of success (pp. 1-61).
Jung, I. (2004, June). A survey on quality assurance systems in mega-universities and selected distance teaching institutions. In Second Global Forum on International Quality Assurance, Accreditation and the Recognition of Qualifications in Higher Education “Widening Access to Quality Higher Education.
Kaaouachi, A., & Hamdani, Y. (2022). Quality Assurance Systems of Higher Education in Africa: Trends, Constraints, and Perspectives. In Global Perspectives on Quality Assurance and Accreditation in Higher Education Institutions (pp. 119-135). IGI Global.
Komotar, M. H. (2022). Internationalizing Quality Assurance Systems With International Accreditations in Slovenian Higher Education: Globalization and Regionalization Influences. In Digital Transformation and Internationalization Strategies in Organizations (pp. 238-259). IGI Global.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.
Materu, P. N. (2007). Higher education quality assurance in Sub-Saharan Africa: Status, challenges, opportunities, and promising practices. The World Bank.
National Assessment and Accreditation Council (NAAC) (2022). Criteria for Assessment. Retrieved, from http://www.naac.gov.
National Center for Academic Accreditation and Evaluation (2022). Program Accreditation Standards 2018. Retrieved from https://www.ncaaa.org.sa.
Okojie, J. A. (2008, June). Licensing, accreditation and quality assurance in Nigerian Universities: Achievements and challenges. In Unpublished Paper presented at a session of the 2008 Council of Higher Education Accreditation (CHEA) summer workshop.
Quality Assurance & Accreditation Project (2022). The Quality Assurance and Accreditation Handbook for Higher Education in Egypt. Retrieved from http://projects.mans.edu.eg/qaap/iqau/
Santiago, P., Tremblay, K., Basri, E., & Arnal, E. (2008). Tertiary education for the knowledge society (Vol. 1). Paris: OECD.
Tsinidou, M., Gerogiannis, V., & Fitsilis, P. (2010). Evaluation of the factors that determine quality in higher education: an empirical study. Quality Assurance in education, 18(3), 227-244.
Tremblay, K., Lalancette, D., & Roseveare, D. (2012). Assessment of higher education learning outcomes. Feasibility study report, 1.
Vlãsceanu, L., Grünberg, L., & Parlea, D (2007). Quality assurance and accreditation: A glossary of basic terms and definitions. Bucharest. Romania: UNESCO-CEPES.‏
پژوهش های رهبری آموزشی
دوره 6، شماره 22 - شماره پیاپی 6
تیر 1401
صفحه 7-39
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار