پژوهش های رهبری آموزشی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش مقاله

فایل ها

داوران سال 1398

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

داوران سال 1402

نقش میانجی‌گری تعادل کار- زندگی در روابط علّی بین فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

2 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی ، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گری تعادل کار- زندگی در روابط علّی بین فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان و پیشنهاد الگویی علی در ارتباط با آن صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه معلمان مدارس منطقه‌ی کلیبر بودند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و با فرمول کوکران، تعداد 200 نفر انتخاب شدند. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث روش، توصیفی از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه‌های استاندارد استفاده شد که همه آنها از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بودند. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و Lisrel در قالب آزمون‌های t و مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که فضیلت سازمانی مدارس به طور مستقیم اثر معنی‌داری بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان دارد؛ همچنین آزمون الگوی مفروض نشان می‌دهد فضیلت سازمانی با میانجی‌گری تعادل کار-زندگی می‌تواند بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان اثرگذار باشد. یافته‌های پژوهش بر اهمیت فضیلت سازمانی مدارس و رفتار شهروندی سازمانی و همچنین بر تعادل کار-زندگی معلمان تاکید دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of mediating work-life balance in causal relationships between organizational virtue and organizational citizenship behavior of teachers

نویسندگان [English]

  • hafez sahebyar 1
  • Abolfazl Farid 2

1 Ph.d. student in educational psychology, Department of psychology, Faculty of Education and Psychology, Azarbaijan University of Shahid Madani, Tabriz, Iran.

2 Associate Professor In Educational psychology, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, Azarbaijan University of Shahid Madani, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

This study aimed to investigate the mediating role of work-life balance in causal relationships between organizational virtue and organizational citizenship behavior of teachers and suggest a causal model in relation to it. The study population included all staff of Kaleybar district schools who were selected by cluster sampling method and Cochran's formula, 200 people. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of method. Standard data questionnaires were used to collect data, all of which had good validity and reliability. The research data were analyzed using SPSS and lisrel software in the form of t-tests and structural equation modeling.The results show that the organizational virtue of schools directly has a significant effect on the organizational citizenship behavior of Kaleybar education staff; Also, the hypothetical model test shows that organizational virtue can influence teachers' organizational citizenship behavior by mediating work-life balance. The research findings emphasize the importance of organizational virtue of schools and the organizational citizenship behavior of employees, as well as the work-life balance of teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational virtue
  • organizational citizenship behavior
  • work-life balance
  • teachers
  • schools
مراجع
اسکندری، اصغر؛  قنبری، سیروس (1396). بهبود عملکرد سازمانی معلمان در پرتو رهبری فضیلت­گرا با میانجی­گری یادگیری سازمانی،  مدیریت مدرسه، 5، 2، 183-161.
اردستانی، نسرین؛ رزقی شیرسوار. هادی (1398). رابطه­ی هوش اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه­ی موردی: کارکنان و اعضای هیئت علمی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران)، مدیریت فرهنگ سازمانی، 17، 1، 64-45.
امراللهی بیوکی، ناهید؛ دانایی­فرد، حسن؛ فانی، علی­اصغر؛ رضائیان، علی (1393). طراحی الگوی بهروزی سازمانی: تبیین نقش محوری سرمایه روانشناختی مثبت در سازمان­های دولتی ایران، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 3، 1-2، 73-100.
بهزادی، الهام؛ نعامی، عبدالزهرا؛ بشلیده، کیومرث (1392). بررسی رابطه فضیلت سازمانی با رفتار مدنی سازمانی، وفاداری سازمانی و بهزیستی معنوی در کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز کازرون، مجله دست­آوردهای روانشناختی، 4، 2، 256-233.
پرتابیان، اکبر؛ امیری، مهدی (1394). بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی با رفتار اخلاقی معلمان، آموزش پژوهی،1، 1، 67-54.
چناری، میهن (1394). مبانی فلسفی و نقد رویکرد شفاف­سازی ارزش­ها،  فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 10، 3، 8-1.
حسن زاده ثمرین، تورج؛ سفیدکار، سپیده (1393). بررسی رابطه بین فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 23، 76، 155-141.
دامغانیان، حسین؛ جعفری، سکینه؛ ضابط­پور، حسن (1393). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی با میانجی­گری کیفیت زندگی کاری، مدیریت فرهنگ سازمانی، 12، 4، 679-655.
دانایی فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛آذر، عادل (1387). روش‌شناسی پژوهش کمّی در مدیریت: رویکردی جامع. انتشارات صفار- اشراقی، تهران.
رستمی، رضا؛ محمدی، عبدالمجید؛ نظری، محمد؛ ویسمرادی، اکبر؛ بحرینی، سید صادق (1394). بررسی تاثیر کیفیت زندگی کاری بر عملکرد شغلی با میانجی­گری توانمندسازی روانشناختی شهروندان، مدیریت شهری، 14، 41، 322-310.
 رضایی ورمزیار، مرادعلی.( 1392). نفش سلامت سازمانی در پیشرفت تحصیلی در درس شیمی با میانجی­گری احساس کارآمدی، خشنودی شغلی و رفتار شهروند سازمانی معلمان مدارس متوسطه، پایان نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه خوارزمی تهران.
زین آبادی، حسن رضا (1389). رهبران تحول در مدرسه: مدیران زن یا مدیران مرد؟، زن در توسعه و سیاست(پژوهش زنان)، 8، 2، 115-141.
سادات خشوعی، مهدیه (1392). نقش فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در شجاعت اخلاقی حرفه­ای، فرآیند مدیریت و توسعه، 27،  2، 98-81.
سادات خشوعی، مهدیه ؛ نوری، ابوالقاسم (1392). ساختار عاملی فضیلت سازمانی و نقش رفتار شهروندی سازمانی در آن، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 54، 34-26.
شریعتی، رضا؛  افخمی اردکانی، مهدی؛  حبیبی تبار، حسین (1398).  بررسی رابطه سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی با فضیلت سازمانی در پرتو سبک زندگی اسلامی، مطالعات اسلام و روانشناسی، 13، 24، 26-7.
شکرکن، حسین؛ نعامی، عبدالزهرا؛ نیسی، عبدالکاظم؛ مهرابی­زاده هنرمند، مهناز (1380). بررسی رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانه­های اهواز، مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 3 ،3 و 4، 22-1.
عابدی کوشکی، سارا؛ زین آبادی، حسن رضا (1395). نقش فضیلت سازمانی مدارس در رفتار شهروندی سازمانی معلمان: آزمون اثر مستقیم و اثر غیر مستقیم با میانجیگری رضایت شغلی، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 10، 4،  125-140.
عابدی کوشکی، سارا؛ زین­آبادی، حسن رضا؛ نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1396). بررسی نقش فضیلت­ سازمانی مدارس در رفتار شهروندی سازمانی معلمان: یافته­های یک پژوهش کمی در مدارس متوسطه شهر کرج، فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8، 1، 208-195.
 عباسیان، حسین؛ رجبی فیروزآبادی، آویشن (1395). نقش رفتار شهروند سازمانی گروهی معلمان در اثربخشی مدارس ابتدایی، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، 4، 2، 121-109.
 قلی پور، آرین؛ پیران نژاد، علی؛ بد، مهدیه؛ ناصر شریعتی، فرزانه (1388(. تسهیم شغل: پاسخی به چالش­های زنان دانشور. مجله انجمن ایرانی مطالعات زنان، 14، 31-21.
 محبی­فر، رفعت؛ صفری، حسین؛ جعفری، حسن؛ احدی نژاد، بهمن؛ ترکا، مهدیه (1391). رابطه­ی رفتار شهروند سازمانی و کیفیت زندگی کاری کارکنان بیمارستان­های آموزشی و درمانی قزوین، مدیریت اطلاعات سلامت، 9، 7، 976-969.
 مدنی، حسین(1385). مدیریت تعادل کار و زندگی، نشریه تدبیر،168، 41-5.
 نجف­بیگی، رضا؛ موسی خانی، مرتضی؛ دانشفرد، کرم الله؛ دلاور، علی؛ همراهی، مهرداد (1393). طراحی الگوی مطلوب جهت ارتقاء فضیلت سازمانی در سازمان­های دولتی ایران، پژوهش­های مدیریت عمومی، 7، 24، 66-47.
 نعیمی، گیتا؛ نظری، علی محمد؛ ثنایی ذاکر، باقر (1391) بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و تعارض کار- خانواده با عملکرد شغلی کارکنان مرد متأهل.  مشاوره شغلی و سازمانی، 4، 10 ،72-57. 
 یعقوبی، نور محمد؛ مقدمی، مجید؛ کیخا، عالمه (1389). بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، پژوهشنامه مدیریت تحول، 2، 4، 96 -64.
 Yildirim D, Aycan Z (2008). Nurses’ work demands and work-family conflict: a questionnaire survey, Int J Nurs Stud, 45, 9: 1366-1378.
Greenhaus JH, Collins KM, Shaw JD (2003). The relation between work-family balance and the quality of life, J Vocat Behav, 63: 510-531.
Allan, C., Loudoun, R. & Peetz, D (2007). Influences on work/non-work conflict, Journal of Sociology, 43, 3: 219–239.
Bajpai. N., & Holani. U (2011). “Organizational Citizenship Behavior in Public and Private Sector and Its Impact on Job Satisfaction: A Comparative Study in Indian Perspective”, International Journal of Business and Management , 6, 1: 67-75.
Bogler, R., & Somech. A (2009).” Organizational citizenship behavior in school: How does it relate to participation in decision making?”, Journal of educational Administration, 43, 5: 420-438.
Bright D ،Bradley A ،Kanov J (2013). Reconsidering virtues: differences of perspective in virtue ethics and positive social science, Journal of Business Ethic, 211-224.
Cameron KS ،Bright D ،Caza A (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance, American Behavior Scientist, 47, 6: 766-790.
Cenkci, T., & Ötken, A. B  (2014). Organization-based self-esteem as a moderator of the relationship between employee dissent and turnover intention, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150: 404-412.
Chiang, F.F.T.; Birtch, T.A. & Kwong Kwan, H (2010). The moderating roles of job control and work-life balance practices on employee stress in the hotel and catering industry, International Journal of Hospitality Management, 29, 1: 25–32.
Cohen.A. & Kol, Y (2004). Professionalism and orgazikational citizenship behavior: an eprical examination among Israeli nurses,  Journal of managerial psychology, 19, 4: 386-405.
DeGroot, Timothy & Brownlee, Amy L (2007). Effect of department structure on the organizational citizenship behavior–department effectiveness relationship, Journal of Business Research, 59: 1116- 1123.
DiPaola, M.F., & Hoy, W.K  (2005). Organizational citizenship of faculty and achievement of high school students, The High School Journal, 88: 35-44.
Fabian, O (2012). Are good morals often reciprocated: perceptions of organizational virtuousness and optimism as predictors of work engagement?,   Asian journal of social science and humanities,1, 3: 188-198.
Hongmei, S. & et, al (2015). Practitioners’ worklife conflict: A PRSA survey, Public Relations Review, 41: 415–421.
Hessel, I (2013)."Developing A Virtuos Aspect of Leadership: A Case Study of the Virtuous Projects Approach to Leadership Development", Master Thesis in Education, Department of Educational Research, University of Oslo.
Karatepe, O.M. & Bekteshi, L (2008). “Antecedents and Outcomes of Work-Family Facilitation and Family-Work Facilitation among Frontline Hotel Employees”, International Journal of Hospitality Management, 27, 4: 517-528.
Karatepe, O.M (2010), “The Effect of Positive and Negative Work-Family Interaction on Exhaustion: Does Work Social Support Make a Difference International.
Karatepe, O.M. (2011), “Do Job Resources Moderate the Effect of Emotional Dissonance on Burnout A Study in the City of Ankara, Turkey,” International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23, 1: 44–65.  
Kirchmeyer, C (2000). Work-life initiatives: Greed or benevolence regarding workers' time. In C. L. Cooper & D. M. Rousseau (Eds.). Trends in organizational behavior, 7: 79–93.
Konrad, A.M & Mangel, M (2000), the impact of work-life programs on firm productivity, Strategic,Management Journal, 21, 12: 1225–1237.
Ma, C.C., Samuels, M.E., & Alexander, J.W (2003). Factors that influence nurses' job satisfaction, Journal NursAdm,  33, 5: 293-299.
Makiah., Thatok. Asmony., Siti. Nurmayanti (2018). Effect Of Work-life balance, Work place spirituality Of orgazikational citizenship behavior Through Orgazikational commitment As Intervening variables, International Journal of Economics, Commerce and Management, 6, 7: 776-800.
Manz CC ،Cameron KS ،Manz KP ،Marx RD ، Neal J  (2008). The virtuous organization: insights from some of the world leading management thinkers, USA: World Scientific Publishing Company.
Mesmer-Magnus, J.R., Viswesvaran, C (2005). Convergence between measures of work-to-family and family-to-work conflict: ameta-analytic examination, Journal of Vocational Behavior, 67(2), 215–232.
Oplatka, I. (2009). “Organizational citizenship behavior in teaching: The consequences for teachers, pupils, and the school”. International Journal of Educational Management, 23, 5: 379-389.
Pradhan, Rabindra & Jena, Lalatendu & gita kumari, Itishree (2016). Effect of Work-Life Balance on Organizational Citizenship Behaviour: Role of Organizational Commitment, Global Business Review, 17, 3: 1s-15s.
Parker, R (2013). Ergonomics, Safety and Health in Forestry and Related Industries, COHFE Parl report, p 16.
Podsukoff, P., Machenzie, S., & Hoy, W. K (2001). Organization citizenship behavior and management evaluation of employs performance, Research in Personal and Human Resources Management, 11: 1-40.
Rego A ،Ribeiro N ،Cunha PME ،Jesuino JC (2011). How happiness mediates the organizational virtuousness and affective commitment relationship, Journal of Business Research, 64, 5: 524- 532
Somech, A., & Drach-Zahavy, A (2000). “Understanding extra-role behavior in schools: The relationships between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers extra-role behavior”, Teaching and Teacher Education, 16, 5-6: 649-659.
Tsui, A. S. & Kifadkar, S. S (2007). “Cross-National, Cross - Cultural Organizational Behavior Research: Advanced, Gaps, and Recommendations”, Journal of management, 33, 3: 426-478.
Vigoda-Gadot, E., Beeri, I., Birman-Shemesh, T., & Somech, A (2007). Group-Level Organizational Citizenship Behavior in the Education System: A Scale Reconstruction and Validation, Educational Administration Quarterly, 43, 4: 462- 493.
Wu, L. & et, al  (2013). Relationships between work–life balance and job-related factors among child welfare workers, Children and Youth Services Review, 35: 1447–1454.
پژوهش های رهبری آموزشی
دوره 5، شماره 19 - شماره پیاپی 19
فروردین 1398
صفحه 39-64
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار